Την Κυριακή 21 Απριλίου έγινε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη από τον Σύλλογο Μεσολογγιτών Αττικής «Ο Άγιος Συμεών». Τελέστηκε δοξολογία – επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης στη οδό Αιόλου, όπου τον πανηγυρικό εκφώνησε η φιλόλογος – καθηγήτρια του 2^ου Λυκείου Μεσολογγίου κα Ελένη Πλακίδα. Διαβάστε απόσπασμα της ομιλίας:

«Έρχομαι από το Μεσολόγγι . Τον αγαπάω τον τόπο μου με υπομονή και περηφάνια, όπως λέει ο Ρίτσος.

Ειλικρινά, λοιπόν, αρχίζω αυτόν τον λόγο με πολλή συστολή. Γνωρίζω πως όποιος καταπιάνεται με ένα γεγονός τέτοιας σπουδαιότητας - όπως αυτό της Εξόδου των Ελεύθερων Πολιορκημένων – δεν μπορεί παρά να αναγνωρίζει τις ελλείψεις του και να αισθάνεται την μηδαμινότητα του.

Κι αυτό γιατί ενώ το ιστορικό γεγονός είναι ανεπανάληπτο, το μήνυμά του ταξιδεύει στον χρόνο και τροποποιείται ανάλογα με την εποχή. Μένει βέβαια κτήμα ες αεί, γίνεται παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, την οποία οφείλουν να αξιοποιήσουν. Νιώθω, λοιπόν, την ανάγκη να ζητήσω εξαρχής συγνώμη από τους εκεί κείμενους, γιατί γνωρίζω πως δεν μπορεί παρά να υπερέχει ο λόγος τους, μια που εμείς είμαστε ηθικά μικρότεροί τους.

Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω με το δικό μου λόγο, τον δικό τους, να συναισθανθώ το ιερό χρέος που έχω – όπως λέει ο Καζαντζάκης - «εκτελώντας τη θητεία μου στη ράτσα, να νιώσω μέσα μου όλους τους προγόνους.

- Δώδεκα χιλιάδες άνθρωποι έγιναν σκιές, προκειμένου να σταθεί όρθιο το πνεύμα μπροστά στην ωμή δύναμη της βίας. Ένα ομόθυμο πλήθος παίρνει ήρεμα την απόφαση, έπειτα από περίσκεψη (κι αυτό είναι το σπουδαίο!) για το εδώθε με τους αδελφούς, εκείθε με το χάρο και μας δίνει το μήνυμα ότι όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε θαύματα.

- Στον αγώνα της πόλης δεν περίσσευε κανείς. Εδώ χρήσιμοι ήταν οι Σουλιώτες που μπήκαν να βοηθήσουν και να δώσουν σ’ αυτή τη γη τον Μάρκο. Χρήσιμος ο Μπάυρον, ο Μάγερ, χρήσιμες και οι γνώσεις του Κοκκίνη για το χτίσιμο του τείχους. Οι γυναίκες και τα παιδιά παύουν να είναι άμαχος πληθυσμός, γιατί – όταν οι χρείες περισσεύουν – οι άμαχοι πρέπει να γίνουν μάχιμοι.

- Ειδικά σήμερα, λοιπόν, σε καιρούς χαλεπούς, όπου ο καθένας αποποιείται τις ευθύνες του, αυτοί οι άνθρωποι μας δείχνουν το δρόμο του συνόλου, ενός συνόλου που ξέρει τι πρέπει να κάνει…

Μας προτρέπουν να ανακαλύψουμε ένα εσωτερικό φως… Ποιο είναι αυτό;

(Είναι) ένας νέος πατριωτισμός τον οποίο χρειαζόμαστε. Ένας πατριωτισμός που δεν θα εξαντλείται σε μεγάλες κουβέντες, θεωρίες επί θεωριών, αλλά θα στηρίζεται σε αυτοπεποίθηση, σε επαγγελματισμό, σε ρεαλισμό. Σε ηγέτες με όραμα και συγκεκριμένο σχέδιο, σε ανθρώπους που θα οργανώσουν ένα αξιόπιστο κράτος. Σε «τρελούς» πολιτικούς και πολίτες που θα αψηφήσουν οι πρώτοι το πολιτικό κόστος και οι δεύτεροι το προσωπικό συμφέρον και θα πράξουν το σωστό, για να περπατάμε με το κεφάλι ψηλά.

Κι εδώ είναι το συναίσθημα της τιμής ως κίνητρο των ανθρωπίνων πράξεων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η τιμή, η υπόληψη, το φιλότιμο, η αξιοπρέπεια που έρχονται να υπαγορεύουν στον άνθρωπο το πρακτέον.

Οι πρωταγωνιστές της Εξόδου - κι ήταν όλοι πρωταγωνιστές – με τον αγώνα που τους υπέβαλε η αξιοπρέπειά τους, έδειξαν το βαθμό της ελευθερίας τους και ταυτόχρονα έστειλαν και στέλνουν το μήνυμα στον άνθρωπο, έξω από χρόνο και τόπο ότι μια μόνο δυνατότητα έχει ο ήρωας… Να γίνει παρανάλωμα της φλόγας του. Ποια δικαίωση μπορεί να υπάρχει σ’ αυτό; Η αξιοπρέπεια!

- Όλος ο τότε πολιτισμένος κόσμος συγκλονίστηκε από την θυσία του Μεσολογγίου. Τα ουμανιστικά κινήματα της εποχής την έκαναν σύμβολό τους. Ο Γερμανός ποιητής Μύλλερ ήθελε να μετονομαστεί Έλληνας και αναρωτιόταν: Χωρίς εσέ, Ελλάς, τι θα ήταν ο κόσμος;

Η φωνή του Μεσολογγίου ήταν η φωνή της Ελλάδας προς όλο τον κόσμο, προς μια Ευρώπη, η οποία τότε δια σόματος Μέττερνιχ θεωρούσε ασήμαντο γεγονός να παλουκωθούν καμιά τριακοσαριά χιλιάδες άνθρωποι. Πόσο τραγικά επίκαιρη ρήση! Και σήμερα θεωρείται ασήμαντο γεγονός η εξόντωση ενός λαού που ανέδειξε το ίδιο το ανθρώπινο γένος.

- Εκείνοι που έγιναν σύμβολα, μας προτρέπουν να καταστήσουμε σαφές προς όλους ότι δεν αξίζουμε τέτοια αντιμετώπιση. Όχι γιατί είμαστε οι απόγονοί τους, αλλά γιατί είμαστε ικανοί να σταθούμε στα πόδια μας, παλεύοντας συλλογικά απέναντι στις δύσκολες συγκυρίες.

Μας προτρέπουν να κάνουμε μια Έξοδο. Μια Έξοδο από τον κλοιό της ολιγωρίας, του ψεύδους, του ίδιου του εαυτού μας. Να αντισταθούμε στην εθνική μας φθορά. Κι επειδή οι ψυχές μας έχουν μείνει ανοχύρωτες, να φτιάξουμε τη δική μας τάφρο, τις δικές μας ηθικές αντιστάσεις.

Να συνειδητοποιήσουμε τις εξαρτήσεις μας και να τις υπερβούμε. Με μια θεϊκή έξαρση να ανεβούμε πάνω από τον φόβο και να απελευθερωθούμε από ό,τι μας κρατά δέσμιους.

Κουβαλάμε Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες μέσα μας. Μ’ αυτούς καλούμαστε να πολεμήσουμε. Και να αναδείξουμε το γνήσιον της καταγωγής. Ακόμα και αν είμαστε πολιορκημένοι, παραμένουμε ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ. Ελεύθεροι πολιορκημένοι à η πρόταξη του «ελεύθεροι» δίνει μεγαλύτερη αξία στην ελευθερία. Η ελευθερία δεν είναι εξ’ ορισμού ιδιότητα του ανθρώπου, αλλά αποτελεί καθήκον του να αγωνιστεί για να την κατακτήσει.

Δυστυχώς, οι άνθρωποι σήμερα εξανδραποδίζονται ολοκληρωτικά. Καλούμαστε να υπερβούμε δεσμεύσεις – ορατές ή αόρατες – πάντως, ισχυρότατες. Άρα, ο αγώνας για ελευθερία συνεχίζεται.

Και η ελευθερία δεν είναι κάτι το αφηρημένο. Η ελευθερία είναι ανθρώπινη, γιατί απευθύνεται στους ανθρώπους και γιατί οι άνθρωποι πεθαίνοντας την ανασταίνουν. Είναι και ηθική, με την έννοια της αποτίναξης της ηθικής δουλείας.

Η ελευθερία είναι, όμως, και υπεύθυνη. Τούτο σημαίνει πως δεν είναι μεγάλη η ευθύνη του ανθρώπου, μονάχα όταν την έχει χάσει αλλά και όταν την έχει κερδίσει. Γιατί τότε προκύπτουν τα τρομερότερα ερωτήματα: τι θα την κάνεις την ελευθερία που κέρδισες; Σε ποιους υψηλούς στόχους θα την αφιερώσεις; Με ποιον θετικό βίο θα την τιμήσεις;

Και, τελικά, αυτόν τον προσδιορισμό του τι είναι ελευθερία, με ποια εφόδια θα τον κάνεις;;

- Εδώ, λοιπόν, οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι στέλνουν το μήνυμά τους στην επίσημη πολιτεία για παροχή ολοκληρωμένης παιδείας στους πολίτες. Μια παιδεία εθνικής ιστορίας έχουν ανάγκη τα παιδιά μας σήμερα. Και λέω τα παιδιά μας, γιατί απ’ αυτά περιμένω τη μεγάλη αλλαγή.  Σκεφτείτε! Την ημέρα της επετείου της εξόδου όλο το έθνος να βρίσκεται συγκεντρωμένο γύρω από το Μεσολόγγι. Να κάνει μία οδοιπορία επιστροφής στις ρίζες, εκεί όπου υπάρχει η ουσία του Ελληνισμού. Μία οδοιπορία που θα ταράξει τη μνήμη και θα κρατά σε εγρήγορση τη σκέψη. Όλοι οι μαθητές της χώρας να αναβαπτισθούν στην ιερά κολυμβήθρα του γένους, εντρυφήσουν στις σελίδες των στρατιωτικών ενθυμημάτων του Κασομούλη, στα απομνημονεύματα του Σπυρομίλιου, στην ιστορία του Μεσολογγίου του Σπυρίδωνος Τρικούπη και του Χρήστου Ευαγγελάτου και να μυηθούν στον ποιητικό λόγο του Σολωμού. Η βαθύτερη γνωριμία με τα έργα αυτά θα μεγαλώσει τον πόθο τους να ανέβουν από τα χαμηλά και χθαμαλά στα κορυφώματα.

Δεν ενδιαφέρουν τα δοξαστικά επετείων, γιατί συχνά γίνονται ο τύπος που επιστρατεύεται για να συγκαλύψει την ουσία. Ναι, δεν μας ενδιαφέρει το εξωτερικό περίβλημα και η ταρίχευση που καταδικάζει το ιστορικό γεγονός.

Ιστορία πρέπει να μάθουν τα παιδιά μας, περικυκλώνοντας νοερά τον ιερό τόπο και δίνοντας τον ύψιστο όρκο «θα γίνουμε καλύτεροι»!

Δε με διακατέχει κανενός είδους σωβινισμός ή προγονοπληξία. Χρειαζόμαστε, όμως, στηρίγματα και ρίζες, για να πάμε μπροστά ως έθνος.

Θα κλείσω με τα λόγια ενός 17-χρονου Μεσολογγίτη, ο οποίος βραβεύθηκε πριν δύο χρόνια στον διαγωνισμό των εκπαιδευτηρίων Γείτονα, για την πραγματεία του με θέμα «Το διαχρονικό μήνυμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων». Είπε στην τελετή βράβευσης: «Ανήκω στην νέα γενιά Μεσολογγιτών. Εκ μέρους της θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι τον αγαπάμε αυτόν τον τόπο. Είναι το δικό μας θαλασσοχώρι που απαλύνει την ψυχή και μας κάνει εραστές του Ωραίου. Θα ‘λεγε κάποιος ότι το βλέπουμε με τα μάτια της ψυχής. Πιστεύω ότι με την ψυχή βλέπουμε καθαρότερα. Στις δύσκολες στιγμές της ιστορίας μας έλεγαν “μην ανησυχείτε, έχουμε το Μεσολόγγι”. Στις δύσκολες στιγμές, σήμερα, εμείς το επαναλαμβάνουμε και προσθέτουμε “μην ανησυχείτε, έχουμε πολύ Μεσολόγγι μέσα μας”.

Μετά από αυτόν τον γνήσια μεσολογγίτικο λόγο – ως δάσκαλος – αισιοδοξώ για το μέλλον / ως μητέρα – είμαι υπερήφανη, γιατί αυτό το παιδί είναι ο γιος μου.

Ναι, αισιοδοξώ ότι αυτά τα παιδιά μπορούν πάνω στην τάφρο των προγόνων να δώσουν ξανά τον όρκο, όρκο της νιότης, της ζωής, της λευτεριάς, όρκο του ονείρου και της πράξης. Σας ευχαριστώ.»